www.iospress.gr

IOSPRESS

30/11/02

ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ προσέγγιση της φετινής "μαύρης" επετείου: με τον τίτλο "Οψεις του πολέμου και της κοινωνίας την εποχή της Μεγάλης Ιδέας - 80 χρόνια από τη μικρασιατική περιπέτεια", η Αντιπολεμική Διεθνιστική Κίνηση οργανώνει την ερχόμενη Παρασκευή στο Πολυτεχνείο (αίθουσα Γκίνη, 6 μμ) ειδική ημερίδα, με σκοπό την ανάδειξη εκείνων των πλευρών που συνήθως αποσιωπά ή παρακάμπτει η "εθνικά ορθή" κατασκευή της συλλογικής μνήμης.

ΟΜΙΛΗΤΕΣ θα είναι οι πανεπιστημιακοί Γιώργος Μαργαρίτης ("Η ελληνική κοινωνία μπροστά στον ανεπιθύμητο πόλεμο, 1919-22") και Σπύρος Μαρκέτος ("Η ελληνική Αριστερά και ο Μεσοπόλεμος"), ο ιστορικός Δημήτρης Λιβιεράτος ("Μικρασιατική εκστρατεία και Παλαιοί Πολεμιστές"), ο οικονομολόγος Αλ. Φραγιάδης ("Ελληνικός αστισμός, Μεγάλη Ιδέα και Μικρασιατική εκστρατεία"), ο τούρκος συγγραφέας Κεμάλ Γιαλτσίν (γνωστός από το βιβλίο του "Μια προίκα αμανάτι") και ο εκ των "Ιών" Τάσος Κωστόπουλος ("Πόλεμος και εθνοκάθαρση. Η ξεχασμένη πτυχή μιας δεκαετούς εξόρμησης, 1912-22").

"ΤΟ 1922", διαβάζουμε στο δελτίο Τύπου της Κίνησης, "αποτέλεσε ιστορικό ορόσημο για μια ολόκληρη εποχή, για τα βιώματα και τη συλλογική μνήμη των ανθρώπων. Η προσφυγιά, η πείνα, η ανεργία, οι εκατέρωθεν διώξεις και σφαγές των εθνικά 'άλλων' πληθυσμών, η με νέους όρους ανάδυση του κοινωνικού ζητήματος, συνιστούν πλευρές οι οποίες, στο πλαίσιο της επίσημης εθνικής ιστορίας, συγκαλύφθηκαν κάτω από το βάρος του ενδιαφέροντος για την εξόρμηση και τη διάψευση των μεγάλων εθνικών οραμάτων. Οπως συνήθως, οι ευθύνες αποδόθηκαν σε πρόσωπα και ηγέτες, οι φωνές των από κάτω καταδικάστηκαν σε σιωπή, τα γεγονότα σημασιοδοτήθηκαν ανάλογα με το νόημα που τους προσέδιδε κάθε ιστορική αφήγηση".

"ΤΑ 80 ΧΡΟΝΙΑ από τη μικρασιατική περιπέτεια", καταλήγουν οι οργανωτές, "αποτελούν λοιπόν μια αφορμή για συζήτηση. Αναστοχαζόμενοι πάνω στην πάντα ζωντανή σχέση παρόντος και παρελθόντος, επιθυμούμε να συζητήσουμε για την ιστορία όχι για να διδαχθούμε, αλλά για να κατανοήσουμε. Γιατί πιστεύουμε πως η ιστορική κατανόηση αποτελεί συστατικό στοιχείο της κριτικής συνείδησης και γιατί χωρίς την τελευταία η πολιτική πράξη του εργατικού και του αντιπολεμικού κινήματος της εποχής μας δεν μπορεί να αναπτυχθεί ουσιαστικά. Να συζητήσουμε επομένως χωρίς δογματισμούς, θέτοντας υπό το φως της κριτικής εξέτασης στερεότυπα και καθιερωμένες αντιλήψεις κι αναζητώντας, συνάμα, τα ίχνη του διεθνισμού της εποχής εκείνης, τις αντιπολεμικές πρακτικές και τις στιγμές συναδέλφωσης των φαντάρων, εκείνες που με προσωπικό και συλλογικό κόστος γίνονταν πραγματικότητα στην πρώτη γραμμή του μετώπου".

23/11/02

ΣΥΓΚΙΝΗΘΗΚΕ, όπως μας γράφει, ο εκπαιδευτικός Θανάσης Μαρκόπουλος με το αφιέρωμά μας για τη σφαγή στο Μεσόβουνο ("Ανατομία μιας σφαγής", 27/10) και μας στέλνει ένα ποίημα που εμπνεύστηκε από το ιστορικό αυτό γεγονός. Το παραθέτουμε:

"Πάντα είχα την περιέργεια να μάθω/ πώς αντέδρασε/ ο αγαθός εκείνος βαρκάρης του Αχέροντα/ όταν είδε να φτάνουν στην προκυμαία/ τα λεωφορεία/ με τους τρακόσιους τόσους/ εκτελεσμένους του Μεσόβουνου" ("Σωσίβιο μνήμης 1944", από τη συλλογή "Ανοιγμένη φλέβα", Παρατηρητής 1991).

ΜΑΣ ΓΡΑΦΕΙ ο κύριος Σπύρος Καλογερόπουλος, μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Συλλόγων και Φορέων για τη διάσωση της Ακρόπολης και του Περιβάλλοντος Χώρου και "αυτόπτης μάρτυρας των επί επτάμηνο πρωτοφανών καταστροφών πολιτιστικών αγαθών" στην περιοχή Μακρυγιάννη: "Σύμφωνα με δηλώσεις του κ. Παντερμαλή (σ.σ. προέδρου του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού Ανέγερσης του Νέου Μουσείου Ακρόπολης, ΟΑΝΜΑ) στο Διοικητικό Εφετείο, το κτίριο που πρόκειται να καταστρέψει τον αρχαιολογικό χώρο του Μακρυγιάννη στις παρυφές της Ακρόπολης δεν θα είναι έτοιμο το 2004, αλλά μόνο ο φέρων οργανισμός, με άλλα λόγια ο σκελετός. Η εξέλιξη αυτή σημαίνει ότι τα μνημεία της Ακρόπολης θα προσβάλλονται από ένα γιαπί που θα χάσκει, και μετά το 2004, ως γνωστόν, θα παραμείνει έτσι..." 

ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΥ, συνεχίζονται οι ενέργειες της Συντονιστικής Επιτροπής με μήνυση της Ελένης Γκίκα κατά του προέδρου του ΟΑΝΜΑ και των αρχαιολόγων που υπηρετούν σε θέσεις ευθύνης του υπουργείου Πολιτισμού και το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και αίτηση κακοδικίας υπογραφόμενη από τον Σπύρο Καλογερόπουλο και απευθυνόμενη στον υπουργό Δικαιοσύνης Φ. Πετσάλνικο, βάσει της οποίας ο υπουργός καλείται να μεριμνήσει ώστε να ανασταλούν αμέσως οι εργασίες στον αρχαιολογικό και ιστορικό χώρο του οικοπέδου Μακρυγιάννη.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΑ ΝΕΑ από το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών: Το Φόρουμ μας καλεί να επισκεφτούμε τη νέα ιστοσελίδα του (http://www.migrant.gr, εξηγώντας μας ότι θα βρούμε εκεί "τις πιο πρόσφατες ειδήσεις και δραστηριότητες από τις κοινότητες των μεταναστών στην Ελλάδα και άλλων μη κυβερνητικών οργανώσεων που ασχολούνται με τη μετανάστευση". Οπως τονίζει το Φόρουμ Μεταναστών, στόχος της σελίδας είναι να δώσει στις οργανώσεις των μεταναστών στην Ελλάδα την ευκαιρία να δικτυωθούν μεταξύ τους, αλλά και με τις ελληνικές και ευρωπαϊκές μη κυβερνητικές οργανώσεις για τα κοινά ζητήματα που τους αφορούν. "Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος", καταλήγει, "θα κάνουμε ό,τι καλύτερο για να σας παρέχουμε τη σωστή ενημέρωση για την τρέχουσα νομοθεσία περί μετανάστευσης, τις πολιτικές και τις εκστρατείες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο".

16/11/02

Ο ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ Δ. Σπανός, πληρεξούσιος των κληρονόμων του κατοχικού Γενικού Επιθεωρητή Νομαρχιών Μακεδονίας Αθανασίου Χρυσοχόου, διαμαρτύρεται με εξώδικο για το χαρακτηρισμό "δωσίλογος" που αποδώσαμε στον εκλιπόντα στρατηγό ("Ιός" 27.10.02). Ισχυρίζεται ότι ο Χρυσοχόου διορίστηκε "καθ' υπόδειξη και ύστερα από πιέσεις της Ελληνικής Κυβερνήσεως του Εξωτερικού", ότι "καθ' όλη τη διάρκεια της ασκήσεως των καθηκόντων του συνέλεγε και μετέδιδε εμπιστευτικές πληροφορίες στο Συμμαχικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής" και ότι "μετά την απελευθέρωση όχι μόνον δεν εισήχθη σε δίκη για να δικαστεί ως δωσίλογος, αλλά διορίσθηκε αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και Διευθυντής του Ραδιοφωνικού Σταθμού Μακεδονίας". 

Ο ΠΡΩΤΟΣ ισχυρισμός μάς προκαλεί κατάπληξη. Ο Χρυσοχόου διορίστηκε το 1941 με πρωτοβουλία όχι της εξόριστης κυβέρνησης αλλά του κατοχικού "πρωθυπουργού" Τσολάκογλου, του οποίου ο ίδιος ήταν επιτελάρχης. Αυτό αναφέρει ο ίδιος στον αυτοβιογραφικό πρόλογο των βιβλίων του "Η Κατοχή εν Μακεδονία" (τ.Α1, Θεσ/νίκη 1950, σ.5-6). Για "υπόδειξη" και "πιέσεις" της εξόριστης κυβέρνησης δεν γράφει το παραμικρό - κάτι που, φυσικά, δεν θα παρέλειπε να κάνει, αν ήταν αλήθεια. Από κάποιο σημείο και μετά, βέβαια, έπαιξε διπλό παιχνίδι: τις εκθέσεις που έστελνε στον Τσολάκογλου, τις διαβίβαζε ταυτόχρονα και στο Κάιρο, "ίνα εγκαίρως ενημερώνονται αμφότεραι αι κυβερνήσεις" (ό.π, σ.9)! 

Σ' ΑΥΤΗ την ευελιξία του θα πρέπει να αποδοθεί η απαλλαγή του Χρυσοχόου, με βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών (16.3.1946), από τις κατηγορίες που του είχαν αρχικά αποδοθεί επί δωσιλογισμώ. Ακολούθησε η προπαγανδιστική αξιοποίησή του στη διάρκεια του Εμφυλίου και τα επόμενα χρόνια. "Ξεπλύθηκε" έτσι δικαστικά, όχι όμως και στη συνείδηση όσων θυμούνται τη δράση του: χαρακτηριστικό δείγμα, οι αναμνήσεις του παλιού συνεργάτη του (και ηγετικού στελέχους της αντικομμουνιστικής ΠΑΟ) Ιωάννη Παπαθανασίου, που όχι μόνο τον αποκαλούν ανοιχτά δωσίλογο, ευνοούμενο των Γερμανών και μιμητή του Γκέμπελς, αλλά και διατυπώνουν εις βάρος του σαφείς αιχμές για διασπάθιση των "μυστικών κονδυλίων" της κατοχικής κυβέρνησης ("Για τον Ελληνικό Βορρά", Αθήνα 1997, τ.Β', σ.782-7). 

ΤΗ ΣΑΦΕΣΤΕΡΗ διατύπωση για το ρόλο του Χρυσοχόου παρέχει, ωστόσο, η μαρτυρία του αντιστράτηγου Μπόικεμαν, διοικητή των γερμανικών μονάδων που πραγματοποίησαν τις πρώτες σφαγές αμάχων στην κατεχόμενη Μακεδονία, για τη "νομιμόφρονα υποστήριξη" που ο Χρυσοχόου παρείχε σ' αυτές τις ενέργειες (Χ. Φλάισερ "Στέμμα και Σβάστικα", τ.Α', σ.225-6 και περ. "Μνήμων" τχ. 7, 1978-79, σ.186). Δραστηριότητα που εμπίπτει, προφανέστατα, στη διατύπωση του άρθρου 1γ της Σ.Π. 6/1945 περί δωσιλόγων: όσων, δηλαδή, "κατέχοντες δημοσίαν θέσιν, ήσκησαν το λειτούργημά των προς διευκόλυνσιν του έργου της Κατοχής ή οπωσδήποτε διευκόλυναν το έργον της Κατοχής"...

09/11/02

ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ Σάββατο συγκαλείται στη Θεσσαλονίκη το πρώτο Συνέδριο της Ελληνικής Επιτροπής του EBLUL, δηλαδή του Ευρωπαϊκού Γραφείου των Ολιγότερο Χρησιμοποιούμενων Γλωσσών. Μέχρι τις αρχές του χρόνου η χώρα μας και η Πορτογαλία ήταν οι μόνες ευρωπαϊκές χώρες που δεν είχαν συγκροτήσει εθνική επιτροπή του EBLUL. Και το χειρότερο: είχε καταδικαστεί ένας Ελληνας πολίτης, ο Σωτήρης Μπλέτσας, εκπρόσωπος πολιτιστικού συλλόγου Βλάχων, με την κατηγορία ότι είχε στα χέρια του και επιδείκνυε το επίσημο φυλλάδιο του EBLUL, κατά το πανελλήνιο αντάμωμα των Βλάχων στη Νάουσα το 1995. 

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ στο Εφετείο η πανηγυρική αθώωση του κ. Μπλέτσα και η δικαστική επικύρωση του αυτονόητου, δηλαδή του γεγονότος ότι στη χώρα μας μιλιούνται και άλλες γλώσσες πλην της ελληνικής. Το επίμαχο επίσημο φυλλάδιο του EBLUL αναφερόταν σε 45 λιγότερο χρησιμοποιούμενες γλώσσες σε όλη την Ευρώπη και εντόπιζε 5 στον ελλαδικό χώρο (αρβανίτικα-arberichte, βλάχικα-armanesti, σλαβομακεδόνικα-makedonski, τούρκικα-turkce, πομάκικα-balgarski), πέραν των ρομά που διαχέονται σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Στις αρχές του 2002 συγκροτήθηκε τελικά και η Ελληνική Επιτροπή του EBLUL, χάρη στην πληθωρική βοήθεια του κ. Γιώργου Νακρατζά. Πρόεδρος της Επιτροπής εκλέχτηκε ο Θανάσης Παρίσης και αναπληρωτής ο Σωτήρης Μπλέτσας. 

ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ της Ελληνικής Επιτροπής θα μιλήσει ο πρόεδρος του EBLUL Μπόγιαν Μπρέζιγκαρ, ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Θανάσης Παρίσης, ο εκπρόσωπος του ΚΕΜΟ (Κέντρου Ερευνας Μειονοτικών Ομάδων) Λάμπρος Μπαλτσιώτης, ο καθηγητής του Κέντρου Ερευνών για Πολυγλωσσία των Βρυξελλών Πέτερ Νάιντε, ο πρόεδρος του CONFEMILI Ντομένικο Μορέλι και ο ερευνητής της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Γκάμπριελ Νικολάι φον Τόγκενμπουργκ. Θα χαιρετίσουν η κυρία Μαριέκα Σάντερς (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο), η κυρία Τερέζα Κοντέκο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή), η κυρία Ρεγγίνα Γενσντότιρ (Συμβούλιο της Ευρώπης), ο κ. Βόλφγκανγκ Μάγερ (Εταιρεία για Απειλούμενους Λαούς) και ο κ. Μπέλα Τόνκοβιτς (Ομοσπονδιακή Ενωση Ευρωπαϊκών Εθνοτήτων). Εχουν κληθεί να χαιρετίσουν εκπρόσωποι της ελληνικής κυβέρνησης και του πολιτικού κόσμου.

ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΡΑ οι Σύνεδροι θα επισκεφτούν περιοχές όπου μιλιούνται οι λιγότερο χρησιμοποιούμενες γλώσσες και θα έχουν την ευκαιρία να διαπιστώσουν από πρώτο χέρι τη θέση των γλωσσών αυτών στη σημερινή ελληνική κοινωνία, στην εκπαίδευση, τις πολιτιστικές δραστηριότητες, τις σχέσεις με τις δημόσιες υπηρεσίες, κ.λπ. Η επιτυχία του συνεδρίου θα συμβάλει στην οριστική κατάργηση ενός απαράδεκτου ταμπού δεκαετιών, που καταδίκαζε σε πολίτες δεύτερης κατηγορίας τους "αλλόγλωσσους" ή "δίγλωσσους" κατοίκους της χώρας.

02/11/02

ΤΙΣ ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ για το δημοσίευμά μας του περασμένου Σαββάτου διατυπώνει ο γεωλόγος Ηλίας Ορφανίδης, σημειώνοντας μεταξύ άλλων τα εξής:"Διάβασα το ενδιαφέρον άρθρο σας για τους λογαριασμούς της TVX και θα ήθελα να κάνω δύο παρατηρήσεις. Οχι επί της ουσίας (ΝΑΙ ή ΟΧΙ στην επένδυση), διότι δεν έχει πλέον νόημα, αλλά σε σημεία στα οποία πρέπει να αποκατασταθεί η πραγματικότητα. Ημουν κι εγώ παλαιότερα (2/1997-1/2001) εργαζόμενος στην εταιρεία αυτή και μπορώ να έχω εξ ιδίων άποψη. 

Ε ΛΟΙΠΟΝ, καμία φορά δεν 'στράφηκα ακόμα και με τη βία εναντίον των δημοτικών αρχών και άλλων συμπολιτών μου', αντιθέτως σε αρκετές περιπτώσεις αντιμετώπισα ανάλογη συμπεριφορά από αυτούς 'που έβαζαν την ποιότητα της ζωής και τη διατήρηση του περιβάλλοντος πάνω από την ανάπτυξη των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων των εργοδοτών τους'. Πάμπολλες φορές, περνώντας από το παράπηγμα των κατοίκων στην είσοδο του μεταλλείου, αντιμετωπίσαμε χαρακτηρισμούς όπως 'φτου σας κοπρόσκυλα', 'γυρίστε από κει που σας έφεραν', 'άντε γιατί παραγνωριστήκαμε'. Συνάδελφοι που έμεναν σε ξενοδοχείο της Ολυμπιάδας βρέθηκαν με βαμμένα αυτοκίνητα, απειλές κατά της σωματικής τους ακεραιότητας, προειδοποιήσεις να μην εμφανιστούν στο χωριό ούτε για να αγοράσουν ένα κουλούρι (!). 

ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟ 1999, όταν οι κάτοικοι με επέμβασή τους παρεμπόδισαν γεωτρήσεις, χαρακτηρίστηκα, παρουσία της Αστυνομίας, "τσόγλανος, αλήτης που παίρνει μάτι τις γυναίκες του χωριού" (!), ένας νεαρός δε μου κατέστησε σαφές ότι 'δεν θα γλιτώσω, γιατί ξέρει μέχρι και τι ώρα πάω για κατούρημα'. Να διευκρινίσω ότι ουδέποτε θέλησα να υποβάλω μήνυση για τα γεγονότα αυτά, παρ' όλες τις προτροπές της εταιρείας. Και τις δύο φορές που παρουσιάστηκα στο δικαστήριο του Πολυγύρου ήμουν μάρτυρας κατηγορίας, όπου απλά ανέφερα τα γεγονότα έτσι όπως έγιναν. Μπορεί να αμφιβάλλετε για την ακρίβεια των δηλώσεών μου, λάβετε όμως υπ' όψιν ότι ήμουν ένας απλός γεωλόγος με σχέση εξαρτημένης εργασίας, δεν έχω καμία πικρία ή διάθεση εκδίκησης για τα γεγονότα εκείνα, και δεν ταυτίζομαι με τα συμφέροντα της TVX. 

ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΗΜΕΙΟ, και αυτό πραγματικά δεν ξέρω από πού το συμπεραίνετε, τα εισοδήματα των εργαζομένων πολύ θα ήθελα να ξέρω από πού γνωρίζετε ότι είναι το 1/3 του κατά κεφαλήν εισοδήματος της υπόλοιπης περιφέρειας. 
Οταν απολύθηκα το Ιανουάριο του 2001, ο μηνιαίος μισθός μου ήταν 300.000 δρχ. (x 14 μήνες, για πενθήμερο και οκτάωρο) με σπίτι παρεχόμενο από την εταιρεία. Πιστεύετε ότι υπάρχουν πολλοί στη Χαλκιδική που να δηλώνουν παρόμοια σταθερά εισοδήματα; [...]"