ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΤΩΝ ΗΠΑ

Το άλλο πρόσωπο του πολέμου

1. / 2.   

 

Η σταδιακή κατάργηση ενός "αβάτου"


Αδιαφορώντας για τις αντιρρήσεις όσων θεωρούν τη στράτευση των γυναικών βάναυση καταστρατήγηση των θείων και των ανθρώπινων νόμων, οι αμερικανίδες αξιωματικοί έχουν βαλθεί να αντιπαραθέσουν στην κλασική ανδρική ιστορία του στρατεύματος μια άλλη, εξίσου μιλιταριστική, αφήγηση για τις πρόσφατες πολεμικές περιπέτειες των Ηνωμένων Πολιτειών. Το Γυναικείο Στρατιωτικό Μουσείο στο Φορτ Λι της Βιρτζίνια και τα ειδικά τμήματα γυναικείων στρατιωτικών σπουδών έχουν αναλάβει το κύριο βάρος για τη συγκρότηση και διάδοση της "θηλυκής" αυτής εκδοχής της σύγχρονης αμερικανικής στρατιωτικής ιστορίας. 

Οπως και να έχει, πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι γυναίκες μπορούσαν να καταταγούν στον αμερικανικό στρατό μόνο ως νοσοκόμες. Στα 1941, η γερουσιαστής Εντιθ Ρότζερς με τη βοήθεια της Ελεονόρας Ρούζβελτ εισηγήθηκε τη δημιουργία ενός γυναικείου βοηθητικού σώματος στο Κογκρέσο, όπου συνάντησε πολλές αντιδράσεις. Το Γυναικείο Βοηθητικό Σώμα Στρατού (WAAC) ιδρύθηκε τελικά το 1942. Επικεφαλής του ορίστηκε η Οβέτα Καλπ Χόμπι, στην οποία δόθηκε ο βαθμός του συνταγματάρχη.

Τον πρώτο καιρό του πολέμου, στο Γυναικείο Βοηθητικό Σώμα Στρατού δεν επιτράπηκε να βρεθεί κοντά στη γραμμή του μετώπου. Η απαγόρευση αναθεωρήθηκε προς το τέλος του πολέμου, χάρη στην άποψη του στρατηγού Αϊζενχάουερ ότι οι γυναίκες μπορούν να αποδειχθούν χρήσιμες σε συγκεκριμένες θέσεις (διαβιβάσεις, γραμματειακή δουλειά, νοσοκόμες), απελευθερώνοντας (ανδρικές) δυνάμεις απαραίτητες στο μέτωπο.

Μετά το τέλος του πολέμου, το σώμα μετονομάστηκε σε Γυναικείο Σώμα Στρατού (WAC) και παρέμεινε ενεργό μέχρι το 1978. Το 1973, η μετατροπή του αμερικανικού στρατού σε επαγγελματικό εθελοντικό στρατό σήμανε σειρά αλλαγών και στη στράτευση των γυναικών: το ποσοστό των γυναικών που γίνονταν δεκτές διπλασιάστηκε, επομένως διπλασιάστηκαν και τα γυναικεία στρατόπεδα προπαίδευσης, ενώ άρχισαν να γίνονται δεκτές όλο και περισσότερες γυναίκες αξιωματικοί. Σταδιακά, η είσοδος στο στράτευμα επιτράπηκε και σε γυναίκες παντρεμένες και με ανήλικα παιδιά.

Ταυτόχρονα έγιναν προσιτές και οι στρατιωτικές σχολές στις γυναίκες και το 1976 εισήχθησαν οι πρώτες γυναίκες στη Σχολή του Ουέστ Πόιντ. 

Τομή στην είσοδο των γυναικών στο στρατό θεωρείται η απόπειρα του Τζίμι Κάρτερ το 1979 να άρει την απαγόρευση που εμπόδιζε τις γυναίκες να υπηρετούν σε μάχιμες μονάδες. Μετά την άρνηση του Κογκρέσου, ο Κάρτερ ανέθεσε στον υπουργό Αμυνας να επανορίσει την έννοια του "μάχιμου", διαδικασία που οδήγησε τελικά στο να απαγορευτούν στις γυναίκες μόνο το 22% του συνόλου των θέσεων. 

Υστερα από παλινωδίες, το 1992 καταργήθηκε ο νόμος που απαγόρευε στις γυναίκες να γίνονται πιλότοι του ναυτικού και της αεροπορίας. Την επόμενη χρονιά, ο Μπιλ Κλίντον υπέγραψε νόμο που καταργούσε τον αποκλεισμό των γυναικών από τα μάχιμα πλοία. Το 1994, ο υπουργός Αμυνας ενέκρινε πρόταση για τη σταδιακή πρόσβαση των γυναικών σε ορισμένες μονάδες του πεζικού εν καιρώ πολέμου.

Σήμερα, στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις υπηρετούν περισσότερες από 200.000 γυναίκες, γεγονός που ανεβάζει το ποσοστό τους στο 14% του συνόλου του στρατεύματος. (Το 1991, το ποσοστό αυτό δεν ξεπερνούσε το 11%, ενώ το 1998 είχε ανέβει στο 13,2% των αξιωματικών και στο 15,1% των στρατιωτών.) Υπολογίζεται ότι οι γυναίκες έχουν πια πρόσβαση στο 80% των υπηρεσιών και στο 90% των ειδικοτήτων.

Απαγορευμένες ειδικότητες παραμένουν ακόμη για τις γυναίκες:

Στο στρατό ξηράς οι χερσαίες δυνάμεις, τα τεθωρακισμένα, το πυροβολικό μεγάλου διαμετρήματος και τα αντιαεροπορικά μικρού βεληνεκούς.

Στο ναυτικό οι γυναίκες δεν μπορούν να υπηρετούν στα υποβρύχια σε καιρό πολέμου και να συμμετέχουν στο λεγόμενο ανορθόδοξο πόλεμο. Μόνο σε συγκεκριμένα ποσοστά μπορούν να υπηρετούν ως τεχνικοί συστημάτων ελέγχου πυρός, βλημάτων και ορισμένων ηχοβολιστικών συστημάτων. 

Στους πεζοναύτες, οι γυναίκες δεν μπορούν να υπηρετήσουν στις χερσαίες δυνάμεις, τα τεθωρακισμένα, το πυροβολικό, στην υπηρεσία ασφαλείας σε καιρό εκστρατείας, στη φρουρά προστασίας πυρηνικού υλικού και σε ορισμένες θέσεις των αμφίβιων, αποβατικών και αντιτρομοκρατικών μονάδων ασφαλείας.

Στην αεροπορία, οι γυναίκες αποκλείονται ή διαθέτουν περιορισμένη πρόσβαση στην υπηρεσία ελέγχου μάχης, στις ειδικές επιχειρήσεις, σε συγκεκριμένους τύπους αεροσκαφών, καθώς και σε ειδικές αποστολές των ειδικών δυνάμεων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

E. Addis, V. Russo, L. Sebesta (επιμ.) "Women Soldiers. Images and Realities" (St. Martin's Press, Νέα Υόρκη 1994)
Διεπιστημονική προσέγγιση της στράτευσης των γυναικών στο σύγχρονο κόσμο. Εμφαση στη συμμετοχή των γυναικών του αμερικανικού και βρετανικού στρατού στον Πόλεμο του Κόλπου. Ειδικό κεφάλαιο για την κάλυψη του γεγονότος από τον Τύπο της εποχής.


ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ

http://www.awm.lee.army.mil/
Η ιστοσελίδα του Γυναικείου Στρατιωτικού Μουσείου στο Φορτ Λι της Βιρτζίνια: η "θηλυκή" ιστορία των αμερικανικών πολεμικών επιχειρήσεων, κατάλογοι ηρωίδων και γυναικών βετεράνων, εκτενής αναφορά στη συμμετοχή των γυναικών στον πόλεμο του Βιετνάμ και του Κόλπου. 

http://userpages.aug.com/captbarb/
Η ιστοσελίδα της σμηναγού Μπάρμπαρα Ουίλσον, χαρακτηριστικό δείγμα των επιχειρημάτων που επιστρατεύουν δραστήριες αμερικανίδες αξιωματικοί προκειμένου να κερδίσουν ελευθερία πρόσβασης στις ακόμη απαγορευμένες θέσεις του στρατεύματος και, κυρίως, τη δυνατότητα ισότιμης συμμετοχής στις πολεμικές επιχειρήσεις. 


ΔΕΙΤΕ

Η επίλεκτη (G. I. Jane) του Ρίντλεϊ Σκοτ, ΗΠΑ 1997
Η Ντέμι Μουρ δοκιμάζει τις γυναικείες αντοχές της σε μια επίλεκτη ομάδα του ναυτικού και -προφανώς- τα καταφέρνει, παρά τις αρχικές αντιδράσεις των ανδρών συναδέλφων της και την προδοσία των πολιτικών της στηριγμάτων στην Ουάσιγκτον. 

Η κόρη του στρατηγού (The General's Daughter) του Σάιμον Γουέστ, ΗΠΑ 1999
Η έρευνα για τη διαλεύκανση της δολοφονίας της κόρης ενός στρατηγού οδηγεί, μεταξύ άλλων, και σε διαπιστώσεις για την προβληματική θέση των γυναικών στους κόλπους του αμερικανικού στρατού. Η ταινία προκάλεσε την ενόχληση του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας, το οποίο της αρνήθηκε τη βοήθεια που προσφέρει συνήθως σε ταινίες πολεμικού περιεχομένου της έγκρισής του.

(Ελευθεροτυπία, 4/5/2003)